Η υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξη (ΣΒΑ) αποτελεί μια τεράστια πρόκληση για τις χώρες σε όλα τα επίπεδα. Η Ατζέντα 2030 απαιτεί από τις κυβερνήσεις την ανάληψη συντονισμού και την υλοποίηση δράσεων σε όλους τους τομείς πολιτικής με έναν νέο καινοτόμο τρόπο. Αυτό απαιτεί τη στρατηγική αξιοποίηση των εργαλείων του προϋπολογισμού καθώς και άλλων κανονιστικών εργαλείων, όπως και τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μακροπρόθεσμων και καινοτόμων πολιτικών και προγραμμάτων. Η παρούσα έκθεση επιδιώκει να επισημάνει τον καταλληλότερο τρόπο με τον οποίο μπορούν να ενισχυθούν οι πρακτικές διακυβέρνησης ώστε να συμβάλουν αποτελεσματικότερα στην υλοποίηση των ΣΒΑ. Πρόκειται για ένα σύνολο εμπειριών, καλών πρακτικών και διδαγμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο, απέναντι στις προκλήσεις της διακυβέρνησης.
Οι βασικοί πυλώνες διακυβέρνησης είναι:
Συνολικός κυβερνητικός συντονισμός και συνοχή πολιτικών: Η συνολική κυβερνητική προσέγγιση (whole-of-government approach) για στρατηγικό όραμα, καθορισμό προτεραιοτήτων και υλοποίησή τους, αποτελεί προϋπόθεση επίτευξης του στόχου. Οι ισχυροί μηχανισμοί συντονισμού είναι καθοριστικής σημασίας για τη διασφάλιση της συνοχής των πολιτικών και την επιτυχή αντιμετώπιση των πολυδιάστατων προκλήσεων που χαρακτηρίζουν τους ΣΒΑ.
Συμμετοχή ενδιαφερόμενων φορέων και ανοιχτή διακυβέρνηση: Η συνεργασία με τους πολίτες σε όλα τα στάδια σχεδιασμού και εφαρμογής πολιτικών είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση βιώσιμων βελτιώσεων που ανταποκρίνονται στις διαφορετικές δημόσιες ανάγκες.
Αποτελεσματική χρήση των μέσων κατάρτισης του προϋπολογισμού και των δημόσιων συμβάσεων: Ο προϋπολογισμός αποτελεί το κεντρικό εργαλείο πολιτικής της κυβέρνησης, όπου αποτυπώνεται ο τρόπος βάσει του οποίου επιλέγονται οι ετήσιοι και οι πολυετείς στόχοι. Η διασύνδεση του προϋπολογισμού με τους ΣΒΑ θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης για την αξιολόγηση της συνολικής κυβερνητικής απόδοσης.
Θεσμικά όργανα παρακολούθησης, αξιολόγησης και ελέγχου: Λαμβάνοντας υπόψη τον πολύπλοκο και αλληλένδετο χαρακτήρα των ΣΒΑ, είναι ιδιαίτερα σημαντική η ύπαρξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος παρακολούθησης, αξιολόγησης και ελέγχου.
Προώθηση μιας νοοτροπίας ακεραιότητας και καταπολέμησης της διαφθοράς: Η ακεραιότητα ως αξία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση μιας χρηστής διακυβέρνησης, που λειτουργεί με στόχο το δημόσιο συμφέρον και την ευημερία του συνόλου της κοινωνίας αλλά και που προωθεί την οικονομική ανάπτυξη καλλιεργώντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις, συμβάλλοντας στη μείωση των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων και υποστηρίζοντας τους περιβαλλοντικούς στόχους βιωσιμότητας.
Εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στη δικαιοσύνη και νομική ενδυνάμωση των πολιτών: Τα ισχυρά συστήματα δικαιοσύνης μειώνουν τα περιθώρια διαφθοράς και κακοδιαχείρισης στο δημόσιο τομέα, ενισχύουν την εμπιστοσύνη προς την κυβέρνηση και στηρίζουν τα συστήματα διακυβέρνησης που συμβάλλουν στην επίτευξη των ΣΒΑ.
Προώθηση της ισότητας των φύλων: Η επίτευξη της ισότητας των φύλων είναι ένα πολύπλοκο και πολυδιάστατο ζήτημα, το οποίο απαιτεί τη συμμετοχή όλων των δημόσιων λειτουργών καθώς και των ενδιαφερομένων φορέων από το σύνολο της κοινωνίας.
Η βελτίωση των επιδόσεων σε αυτούς τους βασικούς πυλώνες διακυβέρνησης δύναται να προωθήσει μια πιο διαφανή, χωρίς αποκλεισμούς και αποτελεσματική εφαρμογή των ΣΒΑ, βοηθώντας επίσης τις κυβερνήσεις να θέσουν προτεραιότητες και να ορίσουν εθνικούς στόχους σε όλο το φάσμα των πολιτικών, καθώς και να κινητοποιήσουν και να διαθέσουν τους ανάλογους πόρους. Η στέρεη δημοσιονομική διαχείριση μπορεί να υποστηρίξει τη μετάβαση από την παραδοσιακή χάραξη πολιτικής σε πιο ολοκληρωμένες προσεγγίσεις που εξισορροπούν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα συμφέροντα με άξονα την επίτευξη μιας βιώσιμης ανάπτυξης.
Πληροφορίες: https://read.oecd-ilibrary.org/governance/governance-as-an-sdg-accelerator_0666b085-en#page1