Η μελέτη του ΟΟΣΑ για την «Μέτρηση Απόστασης προς τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης/ΣΒΑ» έχει στόχο να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν σε ποιο σημείο βρίσκονται σήμερα, καθώς και να προσδιορίσουν τους τομείς, στους οποίους απαιτείται να καταβάλουν επιπλέον προσπάθεια για την επίτευξη των Στόχων. Προσδιορίζει επίσης την ατζέντα σε ό,τι αφορά θέματα στατιστικής, καταδεικνύοντας πόσα πράγματα δεν γνωρίζουμε ακόμα και πώς αυτό μπορεί να έχει αντίκτυπο τόσο στην επίτευξη των ΣΒΑ, όσο και στις αποφάσεις σχετικά με τις προτεραιότητες που πρέπει να τεθούν στο πλαίσιο της Ατζέντας 2030.
Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι οι χώρες του ΟΟΣΑ είναι, κατά μέσο όρο, πιο κοντά στην επίτευξη υποστόχων όπως: (α) πρόσβαση σε βασικές παροχές (π.χ. τεχνολογίες ενέργειας, πληροφόρησης και επικοινωνίας, καθώς και σύγχρονες εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις), (β) ποσοστά θνησιμότητας μητέρων, βρεφών και νεογνών, (γ) στατιστική ικανότητα, (δ) πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες και (ε) προστασία των παράκτιων περιοχών. Αντιθέτως, απέχουν μεγαλύτερη απόσταση από υποστόχους, οι οποίοι σχετίζονται με: (α) ανισότητες (π.χ. σχετική εισοδηματική φτώχεια, ανισότητες στην εκπαίδευση, συμμετοχή των γυναικών και ηγεσία), (β) συμπεριφορές που αφορούν την υγεία (π.χ. κάπνισμα και υποσιτισμός), (γ) αποτελέσματα στους τομείς της παιδείας και εργασίας (π.χ. δευτεροβάθμια εκπαίδευση, βασικές γνώσεις αριθμητικής ενηλίκων, ποσοστό νέων εκτός εκπαίδευσης, απασχόληση και κατάρτιση) και (δ) βία και ασφάλεια (π.χ. βία κατά των γυναικών, αίσθημα ασφάλειας).
Σε επίπεδο Στόχων, αντίστοιχα, η μελέτη διαπιστώνει ότι οι χώρες του ΟΟΣΑ βρίσκονται, κατά μέσο όρο, πιο κοντά στην επίτευξη των Στόχων που αφορούν την Ενέργεια (ΣΒΑ 7), τις Πόλεις (ΣΒΑ 11) και το Κλίμα (ΣΒΑ 13), καθώς και αυτών που σχετίζονται με τον Πλανήτη: Νερό (ΣΒΑ 6), Βιώσιμη Παραγωγή (ΣΒΑ 12), Κλίμα (ΣΒΑ 13), Ωκεανοί (ΣΒΑ 14) και Βιοποικιλότητα (ΣΒΑ 15). Αντιθέτως, απομακρύνονται περισσότερο από την επίτευξη Στόχων που αφορούν την ένταξη, όπως η Ισότητα των Φύλων (ΣΒΑ 5), η Μείωση των Ανισοτήτων (ΣΒΑ 10), η Τροφή (ΣΒΑ 2) και οι Θεσμοί (ΣΒΑ 16), οι οποίοι αποτελούν τομείς με χαμηλές επιδόσεις. Ωστόσο, είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί, ότι η αξιολόγηση αυτή βασίζεται μόνο στα δεδομένα τα οποία είναι δυνατό, επί του παρόντος, να μετρηθούν. Τα δεδομένα αυτά είναι λιγότερα για ορισμένους από τους Στόχους που αφορούν τον Πλανήτη, όπως οι Ωκεανοί και η Βιώσιμη Παραγωγή και περισσότερα για τους Στόχους που αφορούν την Υγεία και την Εκπαίδευση. Η αβεβαιότητα που προκύπτει από την έλλειψη δεδομένων υποδηλώνει ότι τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να μεταβληθούν σημαντικά αν υπήρχαν πληρέστερα στοιχεία.
Από το 2015, οι χώρες καταβάλλουν προσπάθειες ενσωμάτωσης των ΣΒΑ σε εθνικά σχέδια και πολιτικές, ενώ ταυτόχρονα σχεδιάζουν εθνικές στρατηγικές εφαρμογής και μεθόδους παρακολούθησης της πορείας τους. Η παρούσα μελέτη στοχεύει στην στήριξη αυτών των διαδικασιών, παρέχοντας μια υψηλού επιπέδου αξιολόγηση των επιδόσεων, η οποία βοηθά τις χώρες να εντοπίσουν τα βασικά τους πλεονεκτήματα, αλλά και τις αδυναμίες τους, σε σχέση με τους Στόχους και τους υποστόχους από μια διεθνή συγκριτική οπτική. Η αξιολόγηση βασίζεται στον επίσημο κατάλογο των δεικτών ΣΒΑ των Ηνωμένων Εθνών και είναι σύμφωνη με την αρχική φιλοδοξία που διέπνεε τα κράτη μέλη κατά την υιοθέτηση της Ατζέντας 2030. Η μελέτη υπογραμμίζει τα κρίσιμα κενά δεδομένων που πρέπει να καλυφθούν, προκειμένου να δοθεί μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το σημείο στο οποίο βρίσκονται σήμερα οι χώρες. Αυτά τα κενά δεδομένων είναι άνισα κατανεμημένα μεταξύ Στόχων και υποστόχων, θέτοντας περιορισμό στην εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.
Ελλάδα
Με βάση 122 διαθέσιμους δείκτες, οι οποίοι καλύπτουν τους 97 από τους 169 υποστόχους, η Ελλάδα έχει ήδη επιτύχει 10 από αυτούς και βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την επίτευξη ορισμένων άλλων. Για παράδειγμα, η Ελλάδα έχει ήδη επιτύχει τους υποστόχους που αφορούν τη θνησιμότητα μητέρων, βρεφών και νεογνών (υποστόχοι 3.1 και 3.2), την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, καθώς και την πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια (υποστόχοι 8.8 και 7.1). Ωστόσο, παραμένουν ορισμένες προκλήσεις. Η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται πολύ μακριά από την επιτυχία για το 11% του συνόλου των υποστόχων. Αυτοί περιλαμβάνουν το κάπνισμα, όπου παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό στον ΟΟΣΑ, με το 27% του πληθυσμού να είναι καθημερινοί καπνιστές, την δια βίου εκπαίδευση και το ποσοστό ανεργίας (υποστόχοι 3.α, 4.3 και 8.5).
Σε σχέση με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα υπερτερεί στην Ενέργεια (ΣΒΑ 7), αντιθέτως, είναι σχετικά μακριά σε Στόχους όπως η Εξάλειψη της Φτώχειας (ΣΒΑ 1), η Εκπαίδευση (ΣΒΑ 4), η Ισότητα των Φύλων (ΣΒΑ 5), οι Ωκεανοί (ΣΒΑ 14), η Οικονομία (ΣΒΑ 8) και η Συνεργασία για την Υλοποίηση των Στόχων (ΣΒΑ 17). Επισημαίνεται ότι οι σημαντικές προσπάθειες που καταβάλλονται από τη διεθνή στατιστική κοινότητα, για την κάλυψη των κενών στα δεδομένα, θα είναι καθοριστικής σημασίας για μια ακριβέστερη αξιολόγηση. Για παράδειγμα, εάν περισσότερα στοιχεία ήταν διαθέσιμα σχετικά με τη Βιώσιμη Παραγωγή (ΣΒΑ 12), τους Ωκεανούς (ΣΒΑ 14), τη Μείωση των Ανισοτήτων (ΣΒΑ 10) και τις Πόλεις (ΣΒΑ 11), η αξιολόγηση της επίδοσης της Ελλάδας στις κατηγορίες «Άνθρωποι» και «Ευημερία» θα μπορούσε να είναι διαφορετική.
Πληροφορίες: https://www.oecd-ilibrary.org/development/measuring-distance-to-the-sdg-targets-2019_a8caf3fa-en