Στο παρόν ενημερωτικό δελτίο επιχειρείται επισκόπηση των βασικών τάσεων στην Κρατική Αναπτυξιακή Βοήθεια/ΚΑΒ (Official Development Assistance), όπως αυτές προκύπτουν από τα στοιχεία της Επιτροπής Αναπτυξιακής Βοήθειας (Development Assistance Committee/DAC) του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για το 2017.
Βασικά Ευρήματα
- Τα επίπεδα της ΚΑΒ μειώθηκαν ελαφρά το 2017 σε σχέση με το 2016, καθώς έλαβε χώρα, για πρώτη φορά μετά τη διετία 2011-2012, ετήσια πτώση της καθαρής ΚΑΒ, λόγω μείωσης κατά 11% των καταγεγραμμένων δαπανών για πρόσφυγες εντός των χωρών-μελών της DAC.
- Χωρίς τη μείωση των καταγεγραμμένων δαπανών για πρόσφυγες, η ΚΑΒ θα είχε ελαφρώς αυξηθεί.
- Το 2017, 18 από τις 29 χώρες-μέλη της DAC μείωσαν τις δαπάνες τους για ΚΑΒ.
- Το 2017, 5 δωρήτριες χώρες έφθασαν το στόχο του 0,7% ΚΑΒ/ΑΕΕ (από 6 το 2016).
- Το 2017, 5 δωρήτριες χώρες διέθεσαν τουλάχιστον το 0,15% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματός (ΑΕΕ) τους ως ΚΑΒ προς Λιγότερο Ανεπτυγμένες Χώρες (από 6 το 2016).
- Αν οι νέοι λογιστικοί κανόνες για τα δάνεια ΚΑΒ (που θα τεθούν σε ισχύ από το 2019) εφαρμόζονταν στην ΚΑΒ έτους 2017, τότε η αξία της θα εμφανιζόταν κατά 3,6 δισ. δολ. ΗΠΑ υψηλότερη σε σχέση με την παρούσα.
- Με τους νέους κανόνες, η ΚΑΒ της Ιαπωνίας θα ήταν κατά ένα τρίτο υψηλότερη από ό,τι με τους υφιστάμενους και, αν αυτοί είχαν τεθεί σε ισχύ, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα είχε φθάσει το στόχο του 0,7%.
Βασικές τάσεις το 2017
- Η συνολική καθαρή ΚΑΒ από δωρήτριες χώρες της DAC μειώθηκε κατά 800 εκ. δολ. ΗΠΑ (0,6%) μεταξύ 2016 και 2017. Αυτή είναι η πρώτη μείωση της συνολικής ΚΑΒ από το 2012.
- Η πτώση οφείλεται στη μείωση των δαπανών στήριξης των προσφύγων, που καταγράφονται ως ΚΑΒ, από τις δωρήτριες χώρες.
- Εξαιρουμένων των δαπανών υπέρ προσφύγων εντός επικρατείας (in-donor refugee costs), η καθαρή ΚΑΒ αυξήθηκε κατά 989 εκ. δολ. ΗΠΑ (0,8%).
Οι δαπάνες υπέρ προσφύγων εντός επικρατείας
(in-donor refugee costs) μειώθηκαν το 2017
- Οι δαπάνες υπέρ προσφύγων εντός επικρατείας, που καταγράφονται ως ΚΑΒ, μειώθηκαν το 2017 κατά 1,8 δισ. δολ. ΗΠΑ ή κατά 11%, σε συνέχεια της σημαντικής ανόδου που είχαν σημειώσει από το 2014.
- Υπήρξαν μεγάλες μειώσεις στις δαπάνες υπέρ προσφύγων εντός επικρατείας, που καταγράφονται ως ΚΑΒ, από τη Γερμανία (708 εκ. δολ. ΗΠΑ), τη Νορβηγία (657 εκ. δολ. ΗΠΑ), την Αυστρία (448 εκ. δολ. ΗΠΑ), την Ελβετία (408 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) και τη Δανία (341 εκ. δολ. ΗΠΑ).
- Αυτές οι μειώσεις αντισταθμίστηκαν εν μέρει, από αντίστοιχες αυξήσεις στις δαπάνες υπέρ προσφύγων εντός επικρατείας, που καταγράφονται ως ΚΑΒ, άλλων δωρητριών χωρών, κυρίως της Ολλανδίας (379 εκ. δολ. ΗΠΑ) και της Ισπανίας (124 εκ. δολ. ΗΠΑ).
Περίπου το 70% της συνολικής ΚΑΒ
προήλθε από 5 δωρήτριες χώρες το 2017
- Οι ΗΠΑ παραμένουν η μεγαλύτερη δωρήτρια χώρα ΚΑΒ, ακολουθούμενες από τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία και τη Γαλλία. Η σειρά των 5 μεγαλύτερων δωρητριών χωρών παραμένει αμετάβλητη το 2017.
- Οι 5 αυτές δωρήτριες χώρες παρείχαν σχεδόν το 70% της συνολικής καθαρής ΚΑΒ που εκταμιεύθηκε το 2017.
- Η Ιταλία, από 8η μεγαλύτερη δωρήτρια χώρα το 2016, ήταν 6η το 2017.
- Αντιστρόφως, η Ολλανδία, από 6η μεγαλύτερη δωρήτρια χώρα το 2016, έπεσε στην 8η θέση το 2017.
Η ΚΑΒ μειώθηκε σε 18 από τα 29 μέλη της DAC το 2017
- Η μεγαλύτερη μείωση της ΚΑΒ σημειώθηκε στην Ισπανία, με τις καθαρές εκταμιεύσεις της να μειώνονται κατά 1,9 δισ. δολ. ΗΠΑ (45%). Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αντίστοιχη απότομη αύξηση, κατά 2 δισ. δολ. ΗΠΑ της ΚΑΒ του 2016, λόγω της συμφωνίας ελάφρυνσης/ αναδιάρθρωσης χρέους, μεταξύ Ισπανίας και Κούβας.
- Η ΚΑΒ της Γαλλίας αυξήθηκε, ως αποτέλεσμα της μεγάλης αύξησης των διμερών δανείων ΚΑΒ, ταυτόχρονα με μια αύξηση των βασικών πολυμερών εισφορών, κυρίως προς τους οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών.
- Η αύξηση της ΚΑΒ της Ιαπωνίας οφείλεται επίσης στην αύξηση των διμερών δανείων.
Πέντε δωρήτριες χώρες πέτυχαν το στόχο
0,7% το 2017, από 6 το 2016
- 5 μέλη της DAC κατέβαλαν τουλάχιστον το 0,7% του ΑΕΕ τους υπό μορφή ΚΑΒ το 2017.
- 3 δωρήτριες χώρες, Σουηδία, Λουξεμβούργο και Νορβηγία, εκταμίευσαν περίπου το 1% του ΑΕΕ τους ως ΚΑΒ.
- Η ΚΑΒ της Γερμανίας μειώθηκε από 0,7% του ΑΕΕ το 2016 σε 0,66% το 2017, λόγω της μεγάλης μείωσης των δαπανών υπέρ προσφύγων εντός επικρατείας, που καταγράφονται ως ΚΑΒ.
ΚΑΒ προς Λιγότερο Ανεπτυγμένες Χώρες το 2017
- Η ΚΑΒ προς Λιγότερο Ανεπτυγμένες Χώρες παραμένει κάτω από το μέγιστο που σημειώθηκε το 2012.
- Η Γερμανία δεν έχει καταγράψει το ποσό της ΚΑΒ που κατευθύνθηκε προς Λιγότερο Ανεπτυγμένες Χώρες το 2017.
- Η ΚΑΒ της Γερμανίας προς Λιγότερο Ανεπτυγμένες Χώρες, υπολογίζεται με βάση το μέσο όρο της περιόδου 2011-2016.
- Η ΚΑΒ προς Λιγότερο Ανεπτυγμένες Χώρες, των υπολοίπων 28 μελών της DAC, αυξήθηκε ελαφρά το 2017.
- Εκτιμάται ότι η καθαρή ΚΑΒ προς Λιγότερο Ανεπτυγμένες Χώρες το 2017, ήταν περισσότερο από 5 δισ. δολ. ΗΠΑ, χαμηλότερη σε σχέση με το 2012.
Πέντε δωρήτριες χώρες χορήγησαν άνω του 0,15% του ΑΕΕ
τους σε ΚΑΒ προς Λιγότερο Ανεπτυγμένες Χώρες το 2017
- Το Πρόγραμμα Δράσης της Κωνσταντινούπολης του 2011 για τις Λιγότερο Ανεπτυγμένες Χώρες, συνέστησε όπως οι δωρήτριες χώρες δαπανούν μεταξύ 0,15%-0,20% του ΑΕΕ τους στις Λιγότερο Ανεπτυγμένες Χώρες.
- 5 δωρήτριες χώρες πέτυχαν το στόχο αυτό το 2017 (από 6 το 2015).
Η επίδραση των νέων κανόνων στην καταγραφή δανείων ΚΑΒ
- Τα επίπεδα της ΚΑΒ θα φαίνονταν υψηλότερα κατά 3,6 δισ. δολ. ΗΠΑ με τους νέους κανόνες καταγραφής δανείων ΚΑΒ.
- Οι κανόνες σχετικά με την καταγραφή δανείων ΚΑΒ αλλάζουν. Για τα στοιχεία της ΚΑΒ του 2018 (που θα δημοσιευθούν το 2019), μόνο το τμήμα της επιχορήγησης των δανείων θα καταγράφεται ως ΚΑΒ και όχι το σύνολο της ονομαστικής αξίας. Αυτή η μείωση του ποσού της ΚΑΒ που θα υπολογίζεται για κάθε δάνειο, θα αντισταθμισθεί από το γεγονός ότι οι αποπληρωμές κεφαλαίου των δανείων δεν θα αφαιρούνται πλέον από τη μέτρηση της ΚΑΒ.
- Οι νέοι κανόνες θα έχουν διαφορετικές επιπτώσεις ανά δωρήτρια χώρα. Εν ολίγοις, οι χώρες που παρέχουν δάνεια με ευνοϊκότερους όρους θα διαπιστώσουν μικρότερη μείωση στην αξία των δανείων που καταγράφεται ως ΚΑΒ, αλλά και εκείνες που λαμβάνουν υψηλά ποσά αποπληρωμής, θα σημειώσουν μεγαλύτερη άνοδο της κύριας ΚΑΒ, καθώς οι αποπληρωμές δεν θα αφαιρούνται πλέον, βάσει νέων κανόνων.
- Συνολικά, η ΚΑΒ των χωρών-μελών της DAC, θα φαινόταν κατά 3,6 δισ. δολ. ΗΠΑ ή κατά 2% υψηλότερη το 2017 με τους νέους κανόνες σε σχέση με τους ισχύοντες. Αυτή η αύξηση οφείλεται αποκλειστικά στην αλλαγή του τρόπου λογιστικής καταχώρισης των δανείων ΚΑΒ και όχι σε κάποια προσπάθεια εκ μέρους των δωρητριών χωρών.
- Η Ιαπωνία, η οποία λαμβάνει το μεγαλύτερο, με διαφορά, μερίδιο αποπληρωμών δανείων μεταξύ των μελών της DAC, θα εμφανίσει αύξηση της ΚΑΒ κατά ένα τρίτο, λόγω του ότι οι αποπληρωμές αυτές δεν θα αφαιρούνται πλέον από την ΚΑΒ.
- Οι ΗΠΑ, παρότι δεν χορηγούν πλέον ΚΑΒ με τη μορφή δανείων, θα εμφανίσουν μια αξιοσημείωτη αύξηση, δεδομένου ότι λαμβάνουν περίπου 0,6 δισ. δολ. ΗΠΑ ετησίως, σε αποπληρωμές παλαιών δανείων ΚΑΒ, οι οποίες δεν θα αφαιρούνται πλέον, βάσει των νέων κανόνων.
- Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα είχε επιτύχει το στόχο του 0,7% ΚΑΒ/ΑΕΕ το 2017 με τους νέους κανόνες, καθώς μόνο ένα μέρος των δανείων του 2017 θα είχε υπολογιστεί ως ΚΑΒ αντί της συνολικής ονομαστικής τους αξίας.
- Η ΚΑΒ της ΕΕ θα φαινόταν να είναι 1,4 δισ. δολ. ΗΠΑ ή κατά 8% χαμηλότερη βάσει των νέων κανόνων.
- Η Γαλλία και η Γερμανία θα είχαν υποστεί μια αισθητή μείωση της ΚΑΒ τους, ύψους 355 εκ. δολ. ΗΠΑ και 343 εκ. δολ. ΗΠΑ αντίστοιχα, εάν οι νέοι κανόνες είχαν εφαρμοσθεί το 2017.