Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Στρατηγικής και Πολιτικής Ανάλυσης (ESPAS): «Οι παγκόσμιες τάσεις έως το 2030 – Προκλήσεις και Επιλογές για την Ευρώπη» (έκδοση 2019), αποτελεί συνεισφορά στη χάραξη πολιτικής και στη λήψη αποφάσεων με χρονικό ορίζοντα το 2030. Δεν πρόκειται για μια γενική έκθεση σχετικά με τις παγκόσμιες τάσεις, αλλά για μια ανάλυση των επιπτώσεων των παγκόσμιων εξελίξεων, της έκτασής τους και των τρόπων προσέγγισής τους.
Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Στρατηγικής και Πολιτικής Ανάλυσης (ESPAS) δημιουργήθηκε για να αποτελέσει ένα πεδίο εντοπισμού και ανάλυσης των βασικών τάσεων και προκλήσεων, καθώς και των επιλογών πολιτικής που είναι πιθανό να απασχολήσουν την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο τα επόμενα χρόνια. Βασίζεται σε ένα ευρύ φάσμα εκθέσεων και μελετών που εκπονούνται από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τρίτους φορείς, όπως διεθνείς οργανισμούς και ερευνητικά ινστιτούτα.
Η επόμενη δεκαετία αναμένεται να είναι καθοριστική για το μέλλον της Ευρώπης και του ρόλου της στον κόσμο, ο οποίος είναι πλέον πολύ πιο ανταγωνιστικός και περίπλοκος. Η Ευρώπη αποτελεί σημαντικό παγκόσμιο παράγοντα σε πολλές περιοχές, αλλά ο κόσμος δεν είναι πλέον «ευρωκεντρικός», ούτε και θα είναι στο μέλλον. Οι Ευρωπαίοι θα είναι λιγότεροι σε αριθμό, μεγαλύτεροι σε ηλικία και σχετικά φτωχότεροι, τη στιγμή που ένα μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου βρίσκεται σε άνοδο.
Η παρούσα έκθεση εστιάζει σε τρεις αλληλένδετες κατηγορίες που αφορούν το μέλλον: τις Μεγάλες Τάσεις (Mega-Trends), τους Καταλύτες (Catalysts) και τις Αποφάσεις που αλλάζουν τα δεδομένα (Game Changers).
Οι Μεγάλες Τάσεις είναι οι εξελίξεις εκείνες που έχουν ήδη ξεκινήσει και είναι σχεδόν αδύνατο να αλλάξουν κατά την επόμενη δεκαετία. Αναπόφευκτα, όλες οι μελλοντικές εξελίξεις θα εντάσσονται στο πλαίσιο αυτών των τάσεων. Πρόκειται για «μη αναστρέψιμες βεβαιότητες». Όπως υποδηλώνει το όνομά τους, συμβαίνουν σε μεγάλη κλίμακα, επηρεάζουν επομένως μεγάλες ομάδες ανθρώπων, κρατών, περιφερειών και σε πολλές περιπτώσεις, ολόκληρο τον κόσμο. Η κλιματική αλλαγή, το δημογραφικό, η αστικοποίηση, η οικονομική ανάπτυξη, η κατανάλωση ενέργειας, η συνδεσιμότητα και η γεωπολιτική είναι κάποιες από τις σημαντικότερες μεγάλες τάσεις που εξετάζονται στην παρούσα έκθεση.
Οι Καταλύτες είναι τάσεις οι οποίες, αν και είναι αναγνωρίσιμες, έχουν μεγαλύτερο βαθμό αβεβαιότητας, καθώς εξελίσσονται ταχύτερα σε σχέση με τις Μεγάλες Τάσεις. Όπως καταδεικνύει και το προερχόμενο από τη χημεία όνομά τους, είναι παράγοντες αλλαγής που μπορούν να επιταχύνουν ή να επιβραδύνουν άλλες τάσεις. Πρόκειται για «αβέβαιες βεβαιότητες». Σε αντίθεση με τις μεγάλες τάσεις, μπορούν να μεταβληθούν ευκολότερα. Παράδειγμα καταλύτη είναι μια βίαιη σύγκρουση: ένα φαινόμενο, που προκλήθηκε από Μεγάλες Τάσεις όπως η δημογραφία ή η αστικοποίηση, η επίλυση του οποίου απαιτεί άμεση αντίδραση που μπορεί όμως να προκαλέσει άλλες, ταχέως αναδυόμενες τάσεις όπως για παράδειγμα αύξηση των μεταναστευτικών ροών ή άνοδο του λαϊκισμού.
Οι Αποφάσεις που αλλάζουν το Παιχνίδι είναι αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονται στο παρόν και καθορίζουν το μέλλον, ενώ έχουν τον χαμηλότερο βαθμό βεβαιότητας. Οι Αποφάσεις αυτές εξαρτώνται πάντα από τις Μεγάλες Τάσεις και τους Καταλύτες. Οι Αποφάσεις που παρουσιάζονται στην έκθεση αποτελούν μια ευρωπαϊκή ματιά έναντι των παγκόσμιων προτεραιοτήτων για δράση.
Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε εδώ.