Η παρούσα έκθεση παρέχει μια σύντομη περίληψη του τρόπου με τον οποίο η ΕΕ και τα κ-μ της υποστηρίζουν, μέσω της αναπτυξιακής συνεργασίας, την εφαρμογή της Ατζέντας 2030 στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ανταποκρίνεται στη δέσμευση που προκύπτει από τη νέα Ευρωπαϊκή Συναίνεση για την Ανάπτυξη, για την εκπόνηση μιας τέτοια έκθεσης το 2019 και εν συνεχεία κάθε έτη. Επικεντρώνεται στην περίοδο μετά την υιοθέτηση της Ατζέντας 2030, από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (Σεπτέμβριος 2015) και θα παρουσιαστεί στο Πολιτικό Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου (HLPF) για τη βιώσιμη ανάπτυξη του 2019.
Η ΕΕ και τα κ-μ της έχουν:
– εφαρμόσει στην αναπτυξιακή τους συνεργασία μια προσέγγιση βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα,
– προωθήσει την ένταξη και τη συμμετοχή, την αποφυγή διακρίσεων, την ισότητα, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία,
– επιδιώξει να διασφαλίσουν την «χωρίς αποκλεισμούς» ανάπτυξη, ανεξάρτητα από την εθνικότητα, το φύλο, τις πεποιθήσεις, την ηλικία, την αναπηρία, τη θρησκεία, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου, το καθεστώς μετανάστη ή άλλους παράγοντες.
Σύνοψη προόδου στα 5Ps (People, Planet, Prosperity, Peace, Partnerships)
Άνθρωποι: Η ΕΕ και τα κ-μ της έχουν ενισχύσει τις προσπάθειές τους για την ανθρώπινη ανάπτυξη. Έχουν επιδιώξει: (α) την καθολική κάλυψη της υγείας, (β) την καθολική πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση και κατάρτιση, (γ) την επαρκή και βιώσιμη κοινωνική προστασία, (δ) την αξιοπρεπή εργασία για όλους σε ένα υγιές περιβάλλον και (ε) το τέλος της πείνας και του υποσιτισμού. Έχουν επίσης προσπαθήσει να αναπτύξουν αποτελεσματικές πολιτικές μετανάστευσης με τις χώρες εταίρους. Στο πλαίσιο αυτό: (α) έχουν προωθήσει τη σταθερότητα σε εύθραυστα κράτη, (β) έχουν ενισχύσει τις ικανότητες του δημόσιου τομέα στην παροχή βασικών υπηρεσιών, (γ) έχουν προωθήσει περιβαλλοντικά βιώσιμα μοντέλα ανάπτυξης και (δ) έχουν ξεκινήσει την αντιμετώπιση του υψηλού κόστους των εμβασμάτων.
Πλανήτης: Από το 2015 και εντεύθεν, η ΕΕ έχει (α) υλοποιήσει την πρωτοβουλία “Βιοποικιλότητα για τη ζωή” για την προστασία των οικοσυστημάτων, (β) καταπολεμήσει τα εγκλήματα κατά της άγριας πανίδας και (γ) προωθήσει την πράσινη οικονομία στις αναπτυσσόμενες χώρες. Πολλά κ-μ της ΕΕ συμπεριέλαβαν την προστασία του περιβάλλοντος, την αποδοτικότητα των πόρων και την κλιματική αλλαγή ως αναπόσπαστα μέρη των στρατηγικών αναπτυξιακής συνεργασίας, όπως για παράδειγμα σε προγράμματα για την προστασία των οικοσυστημάτων, τη μείωση της ρύπανσης, την παραγωγή πράσινων θέσεων εργασίας και την προώθηση της βιώσιμης κατανάλωσης και παραγωγής, καθώς και τη βιώσιμη αστικοποίηση.
Ευημερία: Από το 2015, η ΕΕ και τα κ-μ της έχουν προωθήσει τη βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, τη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς και την κοινωνική προστασία. Προτεραιότητα ήταν η στήριξη των χωρών εταίρων στην ανάπτυξη πολιτικών πλαισίων για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς. Οι σχετικές δράσεις περιλαμβάνουν: (α) δημοσιονομική στήριξη που επιτρέπει στις κυβερνήσεις να κινητοποιούν εγχώριους πόρους και να τους χρησιμοποιούν αποτελεσματικά, (β) σύμμειξη πόρων με δημοσιονομικές εγγυήσεις και άλλα καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα για την κινητοποίηση του δημόσιου δανεισμού και των ιδιωτικών επενδύσεων και (γ) βοήθεια για το εμπόριο “Aid for trade” που θα βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες να ωφελούνται από την επέκταση του εμπορίου με την ΕΕ.
Ειρήνη: Η ΕΕ και τα κ-μ της έχουν υιοθετήσει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την πρόληψη των συγκρούσεων και την οικοδόμηση της ειρήνης, η οποία περιλαμβάνει: (α) έγκαιρη προειδοποίηση και ανάλυση, (β) ανθρωπιστική δράση που καθοδηγείται από τις ανθρωπιστικές αρχές, (γ) μεσολάβηση για την επίλυση συγκρούσεων, την αντιμετώπιση των βασικών αιτιών τους και την ανάκαμψη μετά τη σύρραξη και (δ) προώθηση του ουσιαστικού ρόλου των γυναικών στις διαδικασίες αυτές. Η ΕΕ και τα κ-μ της συγκαταλέγονται μεταξύ των ισχυρότερων υποστηρικτών της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της χρηστής διακυβέρνησης και του κράτους δικαίου.
Συνεργασία – Εταιρική σχέση: Η ΕΕ και τα κ-μ της δεσμεύονται να συνεργαστούν καλύτερα για την υποστήριξη των ΣΒΑ, αναπτύσσοντας εταιρικές σχέσεις ανάλογα με τις ανάγκες και τις περιστάσεις των αναπτυσσόμενων χωρών, καθώς και την ανάπτυξη ισχυρότερων συμπράξεων με άλλους αναπτυξιακούς παράγοντες. Η ΕΕ (με τα κ-μ της) παραμένει ο μεγαλύτερος δωρητής Κρατικής Αναπτυξιακής Βοήθειας/ΚΑΒ (Official Development Assistance/ODA) παγκοσμίως, διαθέτοντας 74,4 δισ. Ευρώ το 2018.
Επίτευξη προόδου μέσω ολοκληρωμένων προσεγγίσεων: Από το 2015 και εντεύθεν, η ΕΕ και τα κ-μ της υιοθετούν, όλο και περισσότερο, μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην αναπτυξιακή τους συνεργασία. Για παράδειγμα, προγράμματα που αποσκοπούν στην εξασφάλιση της ανθρώπινης ασφάλειας σε τομείς όπως η γεωργία έχουν συμβάλει σε ένα ευρύ φάσμα ΣΒΑ μέσω: (α) βελτίωσης της παραγωγικότητας, (β) δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, (γ) προώθησης αποδοτικότερης χρήσης του νερού και της ενέργειας και (δ) διαφύλαξης της βιοποικιλότητας.
Ανάπτυξη σε συνεργασία με άλλες πολιτικές: Η ΕΕ και τα κ-μ της έχουν επιδιώξει τη συνεργασία της αναπτυξιακής πολιτικής με άλλες πολιτικές. Παρείχαν τεχνική, οικονομική και πολιτική στήριξη για την αντιμετώπιση των αιτιών της ανασφάλειας και των συγκρούσεων και την προώθηση της σταθερότητας. Ένα καλό παράδειγμα είναι η Ολοκληρωμένη Προσέγγιση των συγκρούσεων και των κρίσεων, όπως διατυπώνεται στην Παγκόσμια Στρατηγική (EU Global Strategy), η οποία δημιουργεί συνέργειες μεταξύ ανθρωπιστικών δράσεων και δράσεων βιώσιμης ανάπτυξης και οικοδόμησης της ειρήνης, ώστε: (α) να προληφθούν και να αντιμετωπισθούν οι βίαιες συγκρούσεις, (β) να αυξηθεί η ανθεκτικότητα των πληθυσμών που πλήττονται, (γ) να μειωθούν οι κίνδυνοι μελλοντικών κρίσεων και (δ) να ανοίξει ο δρόμος για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Συνοχή Πολιτικών για την Ανάπτυξη: Η Συνοχή Πολιτικών για την Ανάπτυξη (Policy Coherence for Development/PCD) επιδιώκει την ενίσχυση των θετικών επιπτώσεων και ελαχιστοποίηση αρνητικών αντίκτυπων των πολιτικών της ΕΕ στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς και την προώθηση συνεργειών μεταξύ των πολιτικών της ΕΕ ώστε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής συνεργασίας. Η Συνοχή των Πολιτικών για την Ανάπτυξη, αποτελεί ουσιώδες στοιχείο των προσπαθειών της ΕΕ για τη βελτίωση της συνοχής μεταξύ των εσωτερικών και των εξωτερικών πολιτικών της για τη στήριξη των ΣΒΑ. Συμβάλλει επίσης σημαντικά στην ευρύτερη δέσμευση για τη Συνοχή Πολιτικών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (Policy Coherence for sustainable Development/PCSD).
Αυτή η πρώτη Κοινή Συνθετική Έκθεση δεν προορίζεται μόνο ως έγγραφο αναφοράς αλλά και ως μέρος μιας ευρύτερης επιβεβαίωσης της δέσμευσης της ΕΕ και των κ-μ της για την υλοποίηση της Ατζέντας 2030, σε συνεργασία με τις αναπτυσσόμενες χώρες και άλλους εταίρους. Οι δράσεις που συνοψίζονται στην παρούσα έκθεση επιβεβαιώνουν την αποφασιστικότητά τους να συνεργαστούν για έναν βιώσιμο, ειρηνικό και ευημερούντα κόσμο.
Πληροφορίες: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52019DC0232&from=EN