Η έκδοση αναλύει τον τρόπο με τον οποίο το εμπόριο μπορεί να συμβάλει στην οικονομική διαφοροποίηση και την ενδυνάμωση, εστιάζοντας στην εξάλειψη της ακραίας φτώχειας, ιδιαίτερα μέσω της αποτελεσματικής συμμετοχής γυναικών και νέων. Καταδεικνύει το πώς η Αναπτυξιακή Βοήθεια για το Εμπόριο μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη αυτού του στόχου, αντιμετωπίζοντας τους υφιστάμενους περιορισμούς στο μέγεθος της προσφοράς και στις εμπορικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών, μικρών, και μεσαίων επιχειρήσεων, των αγροτικών ιδίως περιοχών.
Η ανάλυση βασίζεται στις απόψεις 133 ερωτηθέντων (88 αναπτυσσόμενων χωρών, 35 δωρητριών, 5 παρόχων στήριξης εμπορικών συνεργασιών «Νότου-Νότου » και 5 περιφερειακών οργανισμών) οι οποίοι συμμετείχαν στην παρακολούθηση και αξιολόγηση της Αναπτυξιακής Βοήθειας για το Εμπόριο 2019. Κατά κοινή παραδοχή, η οικονομική διαφοροποίηση αποτελεί μία πύλη για την οικονομική ενδυνάμωση, ενώ ταυτόχρονα η ενδυνάμωση είναι απαραίτητη για την οικονομική διαφοροποίηση, ιδίως όταν επιτρέπει σε νέους, γυναίκες και πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να συμμετάσχουν στο διεθνές εμπόριο.
Η Ατζέντα 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη προωθεί τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομική ανάπτυξη. Αυτό απαιτεί μεγαλύτερη προσοχή στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της οικονομικής διαφοροποίησης και της ανάπτυξης. Καθώς το νέο περιβάλλον δημιουργεί προκλήσεις, οι στοχευμένες πολιτικές που προωθούν την οικονομική διαφοροποίηση και τον διαρθρωτικό μετασχηματισμό μπορούν να δημιουργήσουν πολλές ευκαιρίες για βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς. Οι πολιτικές αυτές περιλαμβάνουν την παροχή κατάλληλου πλαισίου κινήτρων, επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις πολιτικής με στόχο τη μείωση του εμπορικού κόστους, πολιτικές για τη στήριξη της προσαρμογής και της ανακατανομής των πόρων, καθώς και κυβερνητικές παρεμβάσεις που διορθώνουν τις αποτυχίες της αγοράς, των πολιτικών και των θεσμών.
Η θέση σε ισχύ της «Συμφωνίας για τη Διευκόλυνση του Εμπορίου» (Trade Facilitation Agreement) του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, η οποία αφορά τις εμπορικές συναλλαγές είναι ενδεικτική για την πρόοδο που σημειώνεται. Το επίπεδο εναρμόνισης των αναπτυσσόμενων χωρών με τη Συμφωνία αυξάνεται, με αξιοσημείωτες βελτιώσεις στη δημοσίευση μέτρων, την αυτοματοποίηση και τον εξορθολογισμό των διαδικασιών, καθώς και τη δέσμευση με τη διεθνή εμπορική κοινότητα. Έχουν επίσης καταγραφεί θετικές επιπτώσεις από αυτές τις, ενισχυόμενες από διεθνή βοήθεια, μεταρρυθμίσεις. Οι εκθέσεις ανά χώρα και οι περιοδικές μελέτες δείχνουν μείωση των τελωνειακών φυσικών ελέγχων, εξάλειψη των περιττών εγγράφων, αυτοματοποίηση των σταδίων επεξεργασίας και μείωση των χρόνων εκκαθάρισης.
Από την έναρξη της πρωτοβουλίας Αναπτυξιακής Βοήθειας για το Εμπόριο, το 2006, οι δωρητές έχουν εκταμιεύσει 409 δισ. δολάρια ΗΠΑ σε Κρατική Αναπτυξιακή Βοήθεια για να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να δημιουργήσουν εμπορικές ικανότητες. Επιπλέον, έχουν καταβληθεί 346 δισ. δολάρια ΗΠΑ σε δάνεια με ευνοϊκούς όρους. Επιπλέον, σχεδόν άλλα 100 δισ. δολάρια ΗΠΑ, δεσμεύτηκαν το 2017 και για τους δύο τύπους χρηματοδοτικών ροών. Οι πάροχοι στήριξης στις συνεργασίες «Νότου-Νότου» συνεισέφεραν 9 δισ. δολάρια ΗΠΑ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ. Οι εμπειρικές μελέτες και οι αξιολογήσεις προγραμμάτων διαπιστώνουν ότι η στήριξη αυτή βοηθά τις αναπτυσσόμενες χώρες να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους, να επεκτείνουν και να διαφοροποιήσουν το εμπόριο τους, να προσελκύσουν άμεσες ξένες επενδύσεις και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.
Καθώς η οικονομική διαφοροποίηση είναι ουσιαστικά μια εθνικά καθοδηγούμενη διαδικασία, η διεθνής κοινότητα μπορεί να προσφέρει βοήθεια για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την εμπορική ένταξη των αναπτυσσόμενων χωρών και για την αντιμετώπιση των περιορισμών στην πλευρά της προσφοράς. Προκειμένου να προωθηθεί η ενδυνάμωση, τα προγράμματα βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να επικεντρωθούν πιο συγκεκριμένα στη δημιουργία περισσότερων ευκαιριών για τις γυναίκες και τους νέους. Η απασχόληση των νέων και η επιχειρηματικότητα μπορούν να αξιοποιηθούν για την αντιμετώπιση αποτυχιών της αγοράς και για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η χειραφέτηση των γυναικών πρέπει να τύχει μεγαλύτερης προσοχής, ιδίως σε τομείς όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, οι τραπεζικές και χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, καθώς και οι εξορύξεις και η βιομηχανία. Στο πλαίσιο αυτό, θα είναι χρήσιμη η ανάπτυξη συγκεκριμένων κατευθυντήριων γραμμών για το σχεδιασμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των δραστηριοτήτων των δωρητών, οι οποίες συμβάλλουν στην οικονομική χειραφέτηση των γυναικών μέσω της Αναπτυξιακής Βοήθειας για το Εμπόριο.
Πληροφορίες: