Η επίτροπος Μεταφορών της ΕΕ, κ. Αντίνα Βαλεάν και ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης για την Αποκατάσταση της Ουκρανίας και Υπουργός Κοινοτήτων, Εδαφών και Ανάπτυξης Υποδομών, κ. Oleksandr Kubrakov, υπέγραψαν στις 06/06/2023 συμφωνία στο Lviv, με την οποία η Ουκρανία συνδέεται με το πρόγραμμα του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΜΣΕ).
Η συμφωνία αυτή θα δώσει τη δυνατότητα στους ουκρανικούς φορείς υλοποίησης έργων να υποβάλουν αίτηση για χρηματοδότηση από την ΕΕ για έργα κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας, τα οποία θα βελτιώσουν περαιτέρω τη συνδεσιμότητα της Ουκρανίας με τους γείτονές της στην ΕΕ.
Mεταφορές
Όσον αφορά στις μεταφορές, οι ουκρανικές αρχές και εταιρείες θα είναι σε θέση να υποβάλουν αίτηση χρηματοδότησης στο πλαίσιο μελλοντικών προσκλήσεων του ΜΣΕ — Μεταφορές κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού (2021-2027). Η επόμενη πρόσκληση θα προκηρυχτεί τον Σεπτέμβριο του 2023. Τα κριτήρια επιλεξιμότητας για τρίτες χώρες θα εφαρμόζονται όπως περιγράφεται στον κανονισμό για το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ)· στο πλαίσιο αυτό, δίνεται προτεραιότητα σε δράσεις που ενισχύουν τη συνδεσιμότητα μεταξύ του κεντρικού δικτύου των κρατών μελών και του δικτύου σε τρίτες χώρες.
Ενέργεια
Όσον αφορά στην ενέργεια, τα ουκρανικά έργα υποδομής που συνδέονται με κράτη μέλη της ΕΕ έχουν ήδη τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση για το καθεστώς των έργων αμοιβαίου ενδιαφέροντος (ΕΑΕ), σύμφωνα με τους αναθεωρημένους κανόνες της ΕΕ για τις ενεργειακές υποδομές. Τα ΕΑΕ είναι μια νέα έννοια που εισήχθη με τον αναθεωρημένο κανονισμό για τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας (ΔΕΔ-Ε), ώστε τα έργα υποδομής που συνδέουν τρίτες χώρες με την ΕΕ να μπορούν να επωφελούνται από εξορθολογισμένες διαδικασίες αδειοδότησης και από καλύτερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Το καθεστώς αυτό αποτελεί προϋπόθεση επιλεξιμότητας των φορέων ανάπτυξης έργων για τη χρηματοδότησή τους από τον ΜΣΕ — Ενέργεια. Χάρη στην συμφωνία, τα εν λόγω έργα στην Ουκρανία θα έχουν πρόσβαση σε νέα χρηματοδότηση. Η Επιτροπή θα δημοσιεύσει τον επόμενο ενωσιακό κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) τον Νοέμβριο του 2023 περιλαμβάνοντας, για πρώτη φορά, έργα αμοιβαίου ενδιαφέροντος (ΕΑΕ) με τρίτες χώρες. Η Ουκρανία θα έχει επίσης τη δυνατότητα να λάβει στήριξη στο πλαίσιο του ΜΣΕ — Ενέργεια για διασυνοριακά έργα στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ψηφιακές υπηρεσίες
Το ψηφιακό μέρος του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΜΣΕ — Ψηφιακός τομέας) παρέχει στήριξη για έργα συνδεσιμότητας κοινού ενδιαφέροντος, ιδίως για δίκτυα κορμού που συνδέουν την ΕΕ με τρίτες χώρες, σύμφωνα με τη στρατηγική Global Gateway, καθώς και για την ανάπτυξη ασφαλών, προστατευμένων και βιώσιμων υποδομών υψηλών επιδόσεων, όπως τα δίκτυα gigabit και τα δίκτυα κινητών επικοινωνιών πέμπτης γενιάς (5G). Μόλις δρομολογηθούν οι επόμενες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του ΜΣΕ — Ψηφιακός τομέας, οι ουκρανικοί φορείς θα είναι σε θέση να υποβάλουν αίτηση συγχρηματοδότησης για έργα που αποσκοπούν στην αύξηση της χωρητικότητας, της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας της ψηφιακής συνδεσιμότητας ανάμεσα στην Ουκρανία και στους γείτονές της στην ΕΕ.
Ιστορικό
Ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» συμβάλει στην υλοποίηση των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της Ψηφιακής Δεκαετίας 2030 για την προαγωγή πιο οικολογικών και πιο βιώσιμων διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών και ενέργειας, καθώς και της ψηφιοποίησης. Για τον σκοπό αυτόν, το πρόγραμμα ΜΣΕ για την περίοδο 2021-2027 προβλέπει διάφορες χρηματοδοτικές συνεισφορές, κυρίως με τη μορφή επιχορηγήσεων, με διαφορετικά ποσοστά συγχρηματοδότησης ανάλογα με το είδος του έργου.
Στο πλαίσιο του ΜΣΕ — Μεταφορές διατίθενται 25,8 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις, από τον προϋπολογισμό 2021-2027 της ΕΕ, προκειμένου να συγχρηματοδοτηθούν έργα στα κράτη μέλη της ΕΕ στον τομέα των μεταφορών.
Στο πλαίσιο του ΜΣΕ — Ενέργεια, διατίθενται 5,8 δισ. ευρώ για τη συγχρηματοδότηση έργων κοινού ενδιαφέροντος στο πλαίσιο του κανονισμού ΔΕΔ-Ε, καθώς και διασυνοριακών έργων στον τομέα της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Μέσω του ΜΣΕ — Ψηφιακός τομέας θα επενδυθούν 2 δισ. ευρώ σε ευρωπαϊκές υποδομές συνδεσιμότητας και θα τονωθεί η ανάπτυξη και η διείσδυση των δικτύων 5G από τις τοπικές κοινότητες.