Επιτροπή Αναπτυξιακής Βοήθειας DAC του ΟΟΣΑ

Η Επιτροπή Αναπτυξιακής Βοήθειας (Development Assistance Committee – DAC) του ΟΟΣΑ ιδρύθηκε στις 14-1-1960. Αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα διεθνή fora, στο οποίο συνεργάζονται οι διεθνείς δωρητές για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των κοινών τους προσπαθειών με σκοπό την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Η DAC ασχολείται με ζητήματα αναπτυξιακής βοήθειας και αναπτυξιακής συνεργασίας επιδιώκοντας και καθορίζοντας τις διαδικασίες που πρέπει να εφαρμόζονται από τις χώρες – μέλη της, ώστε αφενός να υπάρχουν διαθέσιμοι αναπτυξιακοί πόροι και αφετέρου να αυξάνεται και να βελτιώνεται η ροή κεφαλαίων και άλλων μορφών αναπτυξιακής βοήθειας που διατίθενται προς όφελος των αναπτυσσομένων χωρών. Ουσιαστικά ο ρόλος της Επιτροπής είναι διαπραγματευτικός και συντονιστικός και καθορίζει τον τρόπο υποστήριξης των οικονομιών των αναπτυσσομένων χωρών και τους «κανόνες παιγνιδιού» μεταξύ των αναπτυγμένων χωρών. Σημειώνεται ότι ούτε ο ΟΟΣΑ ούτε η Επιτροπή διαθέτουν ή διαχειρίζονται ίδιους πόρους που κατευθύνονται προς τις ανεπτυγμένες ή αναπτυσσόμενες χώρες.

Η DAC είναι ο θεματοφύλακας της Επίσημης Αναπτυξιακής Βοήθειας (Official Development Assistance), δηλαδή της βοήθειας:

(α) που παρέχεται από επίσημα όργανα, συμπεριλαμβανομένων εθνικών και τοπικών κυβερνήσεων και εκτελεστικών οργάνων τους, καθώς και β) κάθε συναλλαγή της οποίας παρέχεται με γνώμονα την οικονομική ανάπτυξη και ευημερία των αναπτυσσόμενων χωρών, και με ευνοϊκούς όρους και στοιχείο επιχορήγησης τουλάχιστον 25 τοις εκατό (υπολογιζόμενη με προεξοφλητικό επιτόκιο 10 τοις εκατό).

http://www.oecd.org/dac/stats/officialdevelopmentassistancedefinitionandcoverage.htm

Οι χρηματικές ροές και οι άλλες μορφές βοήθειας διατίθενται απευθείας, σε διμερή βάση από κάθε δωρήτρια χώρα – μέλος της DAC προς τις αναπτυσσόμενες αποδέκτριες χώρες (1), με βάση τα εθνικά προγράμματα αναπτυξιακής βοήθειας και συνεργασίας της κάθε δωρήτριας και τους εθνικούς της προϋπολογισμούς (διμερής βοήθεια). Διατίθενται επίσης μέσω πολυμερών διεθνών οργανισμών (πολυμερής βοήθεια), οι οποίοι υποστηρίζουν με προγράμματα και δράσεις τους τις αναπτυσσόμενες αποδέκτριες χώρες.

http://www.oecd.org/dac/stats/annex2.htm

Οι χώρες-μέλη της DAC οφείλουν να ακολουθούν τις κατευθύνσεις που παρέχει η Επιτροπή. Ειδικότερα, καλούνται να ακολουθούν:

– Τη Σύσταση για τους όρους και προϋποθέσεις της: http://www.oecd.org/dac/stats/31426776.pdf

– Τη Σύσταση για την αποδέσμευση της αναπτυξιακής βοήθειας: http://www.oecd.org/dac/untied-aid/Revised%20DAC%20Recommendation%20on%20Untying%20Official%20Development%20Assistance%20to%20the%20Least%20Developed.pdf

Κάθε τέσσερα-πέντε έτη οι χώρες μέλη της DAC υπόκεινται σε Επιθεώρηση (Peer Review) των πολιτικών και προγραμμάτων αναπτυξιακής βοήθειας που υλοποιούν, από την Γραμματεία της Επιτροπής. Σε ετήσια βάση δημοσιεύεται από τη DAC Έκθεση με τίτλο «Αναπτυξιακή Συνεργασία» όπου γίνεται λεπτομερής παρουσίαση των χορηγούμενων ποσών ανά χώρα και αναλύονται θέματα που σχετίζονται με τη βοήθεια.

DAC
Chair Charlotte PETRI-GORNITZKA 

Development Co-operation Directorate (DCD)
Director Jorge MOREIRA DA SILVA 

DCD Divisions
•    Management, Communication & Coordination
•    Multilateral Organisation Performance Assessment Network
•    Review, Evaluation & Engagement Division
•    Statistics & Development Finance
•    Global Partnerships & Policies 

•  DAC Working Party on Development Finance Statistics (WP-STAT)
•  DAC Network on Development Evaluation (EVALNET)
•  DAC Network on Gender Equality (GENDERNET)
•  DAC Network on Environment and Development Co-operation (ENVIRONET)
•  DAC Network on Governance (GOVNET)
•  DAC International Network on Conflict and Fragility (INCAF)
•  Advisory Group on Investment and Development (AGID)

Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στην DAC και στην Ομάδα Εργασίας WP-STAT.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την DAC/ΟΟΣΑ: http://www.oecd.org/dac/

Έτος ένταξης	Χώρα
1960	Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες, Ιαπωνία, Ιταλία, Καναδάς, Ολλανδία, Πορτογαλία*
1962	Νορβηγία
1963	Δανία
1965	Αυστρία, Σουηδία
1966	Αυστραλία
1968	Ελβετία
1973	Νέα Ζηλανδία
1975	Φινλανδία
1985	Ιρλανδία
1991	Πορτογαλία*, Ισπανία
1992	Λουξεμβούργο
1999	Ελλάδα
2010	Κορέα
2013	Τσεχία, Ισλανδία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία
2016	Ουγγαρία

* Η Πορτογαλία εντάχθηκε το 1960, αποσύρθηκε το 1974 και επανεντάχθηκε το 1991.

Πέραν των παραπάνω, τις συνεδριάσεις της DAC/ΟΟΣΑ παρακολουθούν και χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ που δεν είναι μέλη της DAC, ήτοι η Εσθονία, το Ισραήλ, η Λετονία, το Μεξικό, η Χιλή και η Τουρκία.

Επιπλέον, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συμμετέχουν ως «Participants» στην DAC/ΟΟΣΑ.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα μέλη της DAC/ΟΟΣΑ: http://www.oecd.org/dac/dacmembers.htm

Έτος ανάληψης	Πρόεδρος
1961	James W. RIDDLEBERGER
1963	Willard L. THORP
1967	Edwin M. MARTIN
1974	Maurice J. WILLIAMS
1979	John P. LEWIS
1982	Rutherford M. POATS
1986	Joseph C. WHEELER
1991	Alexander R. LOVE
1994	James H. MICHEL
1999	Jean-Claude FAURE
2003	Richard G. MANNING
2008	Eckhard DEUTSCHER
2011	J. Brian ATWOOD
2013	Erik SOLHEIM

Το 1994 άρχισε να εφαρμόζεται σταδιακά στην Ελλάδα ένα πρόγραμμα πολιτικής παροχής αναπτυξιακής βοήθειας, έτσι ώστε να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα της Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής. Τα πρώτα αποτελέσματα της προσπάθειας αυτής εμφανίσθηκαν τα έτη 1994 και 1995 και ήταν ενθαρρυντικά. Σημειώνεται ότι μέχρι και πριν την εποχή που αναφέρεται, η Ελλάδα δεν είχε θεσμοθετημένο κεντρικό συντονιστικό φορέα πολιτικής αναπτυξιακής βοήθειας, επομένως, η ανάγκη ορθολογικής οργάνωσης ήταν προφανής, ενώ είχε ωριμάσει η ιδέα ένταξης της χώρας σε ένα ισχυρό διεθνή συντονιστικό οργανισμό αναπτυξιακής βοήθειας, δηλαδή στην DAC/ΟΟΣΑ.

Οι σχετικές διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Ελλάδος στην DAC/ΟΟΣΑ ξεκίνησαν το 1995, ενώ η ένταξη υλοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 1999. Νωρίτερα, τον Ιούλιο του ιδίου έτους ψηφίστηκε ο Νόμος 2731/99 (ΦΕΚ 138/A΄/5-7-1999) «Ρύθμιση Θεμάτων Διμερούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας και βοήθειας, ρύθμιση θεμάτων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και άλλες διατάξεις» και θεσμοθετήθηκε ο σχεδιασμός στρατηγικής, η οργανωτική δομή, ο συντονισμός, ο έλεγχος, η διαχείριση, η αξιολόγηση και η στατιστική παρακολούθηση της αναπτυξιακής βοήθειας της Ελλάδος. Ο εν λόγω Νόμος προέβλεψε και τη σύσταση της ανεξάρτητης Υπηρεσίας Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΥΔΑΣ), [Hellenic International Development Co-operation Department – Hellenic Aid] του Υπουργείου Εξωτερικών.

Μια από τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν οι χώρες μέλη της DAC/ΟΟΣΑ μετά την ένταξή τους, είναι και η αποδοχή περιοδικής επιθεώρησης. Η DAC αναλαμβάνει, κάθε τέσσερα – πέντε χρόνια κατά μέσο όρο, τη διεξαγωγή Επιθεωρήσεων και Αξιολογήσεων (Peer Reviews – Επιθεωρήσεις μεταξύ ισοτίμων μελών) των συστημάτων αναπτυξιακής συνεργασίας όλων των χωρών μελών της. Κάθε χρόνο επιθεωρούνται 5-6 χώρες. Πρόθεση είναι η συνεχής βελτίωση των πρακτικών αναπτυξιακής συνεργασίας μέσα στο περίπλοκο και ταχέως μεταλλασσόμενο διεθνές περιβάλλον.

Μετά το πέρας των Επιθεωρήσεων υποβάλλονται στις χώρες μέλη «Συστάσεις» (Recommendations) για αναγκαίες βελτιώσεις, ενώ προβλέπεται και συνέχιση της διαδικασίας (Follow-up), ώστε να διασφαλισθεί ότι με βάση τις εισηγήσεις αυτές βελτιώνονται τόσο οι πολιτικές, όσο και τα προγράμματα αναπτυξιακής συνεργασίας. Συνήθως, η συνέχιση της διαδικασίας συνοδεύεται και από μία ενδιάμεση Επιθεώρηση της χώρας-μέλους (Mid-TermReview), η οποία διεξάγεται μεταξύ δύο Επιθεωρήσεων. Σημειώνεται ότι, παρά το γεγονός ότι οι “Συστάσεις” αυτές δεν είναι νομικά δεσμευτικές, εντούτοις όλες οι χώρες μέλη της DAC, τις ακολουθούν πιστά.

Οι κύριοι αντικειμενικοί σκοποί των Επιθεωρήσεων είναι:

• να βελτιωθεί η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα των πολιτικών και των προγραμμάτων αναπτυξιακής συνεργασίας των χωρών μελών,

• Να προωθηθούν καλές αναπτυξιακές συνεργασίες για καλύτερο αντίκτυπο στην μείωση της φτώχειας και στην βιώσιμη ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες,

• Να αξιολογείται η αποτελεσματικότητατων χωρών μελών, σε σχέση με τους στόχους και τις πολιτικές που έχουν συμφωνηθεί στη DAC, καθώς επίσης και σε σχέση με τους εθνικούς στόχους.

• Να παρέχεται συγκριτική αναφορά και αξιόπιστη ανάλυση, για να βελτιώνεται κάθε χώρα-μέλος, και για να ενημερώνεται η κοινή γνώμη των χωρών μελών του ΟΟΣΑ και η διεθνής κοινότητα.

• Να αναδεικνύονται «καλές πρακτικές», κοινές εμπειρίες και να υιοθετείται  αποτελεσματικότερος συντονισμός.

Ως προς τα παραπάνω, αξιολογείται συνολικά η κάθε χώρα, όχι μόνο η αρμόδια για αναπτυξιακή συνεργασία Υπηρεσία, ενώ εξετάζεται και το πρόγραμμα ανθρωπιστικής βοήθειας κάθε χώρας-μέλους.

Περισσότερες πληροφορίες για την Ελλάδα ως μέλος της DAC: http://www.oecd.org/dac/greece.htm

(1) Η DAC μετράει την Επίσημη Αναπτυξιακή Βοήθεια (ΕΑΒ), η οποία παρέχεται σε συγκεκριμένες αναπτυσσόμενες χώρες (ListofODAEligibleCountries). Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες μορφές επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας (otherofficialflows), οι οποίες δεν υπολογίζονται ως ΕΑΒ.  Στο πλαίσιο όμως της Ατζέντα 2030, προβλέπονται και άλλες μορφές αναπτυξιακής βοήθειας που μπορεί να προέρχονται από άλλους φορείς (ιδιωτικού τομέα, ιδρύματα κ.λπ.), πέραν των κρατικών.